تأثیر برنامه ترکیبی تمرینات اصلاحی منتخب و ماساژ بر قدرت چنگ زدن، افزایش دامنه حرکتی و درد مچ دست زنان کاراته‌کار مبتلا به سندرم تونل کارپال

Introduction
Carpal tunnel syndrome (CTS) is one of the most common peripheral nerve entrapments that occurs due to compression or involvement of the median nerve in the carpal tunnel. Karate is known as one of the martial arts with a high risk of injury, and there is a wide range of acute and chronic injuries in karate athletes. In this sport, repetitive and gliding movements of the shoulder girdle and upper limbs, such as hand techniques, sparring, kicking and guarding, can lead to carpal tunnel injuries. Also, direct blows, balancing and rotating maneuvers and consecutive mat punching are causes of injuries in karate, which affect the sports performance and cause social, economic and psychological complications in karate players. This study aims to investigate the effect of selected corrective exercises and massage on hand grip strength, range of motion (ROM), and wrist pain in female karate players with CTS.

Materials and Methods 
This is a quasi-experimental research with a pre-test/post-test design. Participants were 30 female Karate players in Tehran, Iran, suffering from CTS for at least 6 months. They were selected from Karate clubs based on the entry and exit criteria and after confirmation by a specialist. They were randomly placed in two groups of exercise (n=15) and control (n=15). Inclusion criteria were age 25-45 years, wrist functional disabilities, at least 2 years of activity in karate, having at least a black belt, no activity in other sports fields, and not participating in other treatment methods. The exclusion criteria were a history of underlying diseases, a hereditary history, postural abnormalities in the hand, elbow, or shoulder; history of any injury in the neck, shoulder, or hand; history of physiotherapy, surgery, rehabilitation, or chiropractic care; and the occurrence of any injury during the study. 
In addition to receiving massage, the exercise group performed stretching and strength exercises under the supervision of a corrective exercise specialist for 8 weeks, two sessions per week. The control group performed their routine training only under supervision and did not perform any other exercises. 
Tinel’s test, Phalen’s test and carpal compression test were used under the supervision of a neurologist to check for carpal tunnel. Pain intensity was measured using the visual analog scale, the hand grip strength was measured using a hand-held dynamometer, and a universal goniometer was used to measure the hand ROM in four movements of pronation, supination, abduction, and adduction. To analyze the data, the analysis of covariance (ANCOVA) was used, and the significance level was P<0.05.

Results 
The results in Table 1 showed that the corrective exercises combined with massage caused a significant decrease in wrist pain intensity, an increase in hand grip strength, and an increase in ROM in the exercise group compared to the control group (P<0.001).

Conclusion
According to the findings of this study, stretching and strength exercises combined with massage can reduce wrist pain intensity and increase hand grip strength and hand ROM in female karate players with CTS. This combined exercise program, as an easy, 3 low-cost, and non-invasive method, can be used as an effective treatment program to advance the goals of improving the symptoms of female karate players suffering from CTS in clubs and clinics. Therefore, therapists and sports trainers are recommended to use this combined program to improve the carpal tunnel of female karate players.

Ethical Considerations
Compliance with ethical guidelines
All ethical principles are considered in this article. The study was approved by the Ethics Committee of the Sports Science Research Institute (Code: IR.SSRC.REC.1402.014).

Funding
This article was extracted from a PhD thesis of Vida Samadian, approved by Kish International Campus, University of Tehran. This research did not receive any specific grant from funding agencies in the public, commercial, or not-for-profit sectors.

Authors' contributions
All authors equally contributed to preparing this article.

Conflict of interest
The authors declared no conflict of interest.

Acknowledgments
The authors would like to thank the karate players who participated in this study for their cooperation and Esmat alsadat Hosseini for her assistance in this research.

مقدمه و اهداف
تونل کارپال کانالی در مچ دست است که توسط استخوان‌های کارپال در پایین مچ دست و رباط کارپال عرضی در بالای مچ دست ایجاد می‌شود. عصب میانی عملکردهای حسی و حرکتی را بر انگشت شست و سه انگشت میانی فراهم می‌کند [1]. حرکات مکرر در مچ دست عوامل خطر مهمی برای بروز سندرم تونل کارپال هستند.  فشرده یا تحریک شدن این عصب علائمی نظیر درد، خواب‌رفتگی، کرختی و ضعف در محل توزیع شاخه‌های حسی-حرکتی عصب مدین دست دارد. این علائم ممکن است دائمی یا موقت باشد که در شب تشدید می‌شود و اغلب بیمار را از خواب بیدار می‌کند [2].
سندرم تونل کارپال از شایع‌ترین آسیب‌های عصبی فشارنده عصب محیطی و ناتوانی‌های حرکتی مچ دست است که به‌علت افزایش فشار عصب مدین در ناحیه مچ دست ایجاد می‌شود. سندرم تونل کارپال اختلالی ناشی از فشردگی عصب مدین مچ دست است که باعث بی‌حسی و گزگز می‌شود. عوامل خطرزا برای سندرم تونل کارپال عبارت‌اند از چاقی، فعالیت یکنواخت مچ دست، بارداری، وراثت ژنتیکی و التهاب روماتوئید می‌باشد [3]. به‌طور کلی هر چیزی که حجم محتویات داخل تونل را افزایش یا اندازه تونل را کاهش دهد می‌تواند موجب بروز سندرم تونل کارپال شود. احساس دردناکی ممکن است به کاهش قدرت چنگ زدن و عملکرد دست منجر شود. وقوع سندرم تونل کارپال در طولانی‌مدت ممکن است به تحلیل رفتن عضلات پایه شست (از جمله نزدیک‌کننده شست) نیز منجر شود [3]. بین 3 تا 6 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده آمریکا را که افرادی با بازه‌ سنی 45 تا 65 سال هستند تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌طور معمول شیوع این سندروم با افزایش سن افزایش می‌یابد و می‌تواند در یک یا هر دو مچ دست ظاهر شود. تخمین زده می‌شود که 4 و 5 درصد از افراد در سراسر جهان از سندرم تونلی کارپال رنج می‌برند که مستعدترین جمعیت آن افراد مسن بین 40 تا 60 سال هستند [4].
کاراته به‌عنوان یکی از هنرهای رزمی با خطر آسیب‌دیدگی بالا شناخته می‌شود و طیف وسیعی از آسیب‌های حاد و مزمن در کاراته وجود دارد [5]. در رشته ورزشی کاراته، حرکات تکراری و لغزشی کمربند شانه‌ای و اندام فوقانی مانند تکنیک‌های دورانی دست، دفاع‌ها، ضربات و گارد گرفتن در کومیته به آسیب‌های تونل کارپال منجر می‌شود. همچنین برخورد ضربات مستقیم به بدن، مانورهای تعادلی و چرخشی، مشت زدن به میت به‌صورت متوالی نیز از علل آسیب‌ها و ناهنجاری در کاراته می‌باشند که مؤثر بر عملکرد ورزشی در مرحله اول و عوارض اجتماعی، اقتصادی، روانی در این رشته در زنان کاراته‌کار می‌باشد [6]. ماساژ عبارت است از حرکات و مانورهای دستی که به‌طور منظم و مخصوص بر روی بافت‌های بدن، با هدف اثرگذاری بر روی سیستم عصبی-عضلانی و گردش خون عمومی به کار می‌رود [7]. وقتی که پس از مدتی فرد عضو یا اندام خود را حرکت ندهد، اولین بافتی که دچار تغییر می‌شود، پوست و فاشیای بدن است. تمرینات کششی موجب برطرف شدن سختی و سفت شدن پوست یا فاشیای اطراف مچ دست می‌شود، همچنین باعث بهبود خاصیت ارتجاعی عضله می‌شود. درنتیجه حرکات و فعالیت‌های ورزشی راحت‌تر انجام می‌شوند [8].
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ماساژ در کاهش شدت درد به‌ویژه در برخی از سندرم‌های درد به‌وسیله کاهش تونوس عضلانی و کاهش فعالیت سمپاتیک یا افزایش سطح سروتونین نقش مهمی دارد [9, 10]. محققین به بررسی تأثیر ماساژ بر سندرم تونل کارپال پرداختند و نتایج این مطالعه نشان داد گروه ماساژ از لحاظ شدت علائم درد و افزایش دامنه حرکتی بهبود معنی‌داری داشتند [11]. در مطالعاتی به بررسی اثربخشی ماساژدرمانی بر درمان سندرم تونل کارپال پرداختند که نتایج آن‌ها نشان داد ترکیب ماساژ و درمان نقاط ماشه‌ای یک گزینه درمانی مناسب برای سندرم تونل کارپال است و یک رویکرد درمانی جدید ارائه می‌دهد [12-15].
باتوجه‌به اینکه هیچ مطالعه‌ای مبنی بر روش‌های پیشگیری از آسیب سندرم تونل کارپال بر کاراته‌کاران زن انجام نشده است و این آسیب به کاهش عملکرد و اعتماد به نفس و حتی پایین آمدن عمر قهرمانی منجر می‌شود؛ ازآنجایی‌که کاراته متشکل از تکنیک‌های دست و پا می‌باشد و برای بالا رفتن امتیاز تکنیک‌های دست حتماً باید مشت کامل بسته شود و از عوارض سندرم تونل کارپال بسته نشدن کامل مشت می‌باشد. بنابراین استفاده از مداخله مناسب مانند برنامه ترکیبی پژوهش حاضر می‌توان فواید پیشگیرانه و حتی بهبودی سندرم تونل کارپال را مشاهده کرد. بدین ترتیب بر همین اساس هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی تأثیر تمرینات اصلاحی منتخب و ماساژ بر افزایش قدرت چنگ زدن، افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد مچ دست زنان کاراته‌کار مبتلا به سندرم تونل کارپال بود.

مواد و روش‌ها
پژوهش حاضر از نوع کاربردی، ازلحاظ روش گردآوری داده‌ها جزء پژوهش‌های نیمه‌آزمایشی و از منظر نوع داده‌ها جزء پژوهش‌های کمی بود که با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون در دوگروه آزمایش و کنترل انجام شد.

شرکت‌کنندگان
این پژوهش شامل زنان کاراته‌کار استان تهران بودند که حداقل 6 ماه مبتلا به سندرم تونل کارپال می‌باشند و با مراجعه فدراسیون کاراته و باشگاه‌های کاراته استان تهران به‌صورت تصادفی زنان کاراته‌کار براساس معیارهای ورود وخروج و با تأیید پزشک متخصص شناسایی و در دو گروه (15 نفر گروه تمرینی منتخب و ماساژ) و (15 نفر گروه کنترل که از هیچ روش‌های درمانی دیگر استفاده نمی‌کنند و فقط تمرین باشگاهی داشتند) قرار گرفتند.

معیارهای ورود و خروج به مطالعه
معیارهای ورود به مطالعه شامل زنان کاراته‌کار، محدوده سنی 25 تا 45 سال، مبتلا به ناتوانی‌های عملکردی مچ دست، حداقل 2 سال فعالیت در کاراته، حداقل کمربند مشکی، عدم فعالیت در دیگر رشته‌های ورزشی، هر دو دست برتر و غیربرتر ملاک اندازه‌گیری، کمک گرفتن از یک پزشک نورولوژیست در انتخاب نمونه‌ها، به‌کار نگرفتن و تداخل نداشتن هیچ‌گونه روش‌های درمانی هم‌زمان دیگر و معیارهای خروج از مطالعه شامل سابقه بیماری زمینه‌ای با سابقه قبلی و ارثی، ابتلا به ناهنجاری وضعیتی در دست، آرنج و شانه، سابقه هیچ‌گونه آسیب در ناحیه گردن، شانه، کتف و دست، سابقه درمان فیزیوتراپی، جراحی، توانبخشی، کاریوپراکتیک، به‌وجود آمدن هر گونه آسیب و ناهنجاری در روند تحقیق می‌باشد.​​​​​​​

متغیرهای اندازه‌گیری‌شده
جهت تشخیص سندرم تونل کارپال در پیش‌آزمون و پس‌آزمون در دست مبتلا به سندرم و اندازه‌گیری درد، قدرت و انعطاف‌پذیری از آزمون‌ها و روش‌های زیر استفاده شد:

آزمون تینل
 ضربات ملایم با چوب و یا وسیله‌ای سبک بر عصب مدیان روی مچ زده می‌شود. اگر در این مانور علائم درد تیر کشنده و سوزشی ایجاد شود، تست مثبت است [16، 17].

آزمون فالن
 از آزمودنی‌ها خواسته شد ساعدشان را به‌طور افقی نگه دارند یا از پشت دو دست را به هم بچسباند‍، به‌گونه‌ای که مچ در فلکشن کامل قرار گیرد و این وضعیت را 60 ثانیه نگه دارند، اگر کرخی ایجاد شد، نتیجه تست مثبت است [16، 17].

آزمون فشار
 انگشت شست را روی محل عبور عصب مدیان در مچ دست قرار می‌دهیم و انگشت دیگر در ناحیه پشت انگشت شست دست به‌مدت 30 ثانیه قرار می‌گیرد. در صورت ایجاد گزگز و سوزن سوزن در دست نشانه مثبت بودن سندرم خواهد بود [16، 17].

سنجش درد
 میزان درد افرادی که واجد شرایط اولیه بوده‌اند با استفاده از مقیاس بصری درد بررسی شد (که امتیاز صفر معادل «بدون درد» و 10 معادل «بدترین درد ممکن» است) و در ادامه وجود یا عدم وجود اختلال حرکتی دست در افرادی که امتیاز زیر 7 را از مقیاس بصری درد دریافت می‌کنند [18].

اندازه‌گیری قدرت دست
از دینامومتر دستی جهت ارزیابی قدرت چنگ زدن دست یا توده عضلانی به کار گرفته خواهد شد. ازآنجایی‌که قدرت پنجه یک فاکتور مهم در بسیاری از رشته‌های ورزشی محسوب می‌شود در این تحقیق جهت اندازه‌گیری قدرت دست از آن استفاده شد. ابتدا به فرد گفته شد در وضعیتی که فشاری را متحمل نشود داینامومتر را در دست بگیرد. دستش در زاویه 45 درجه از بدنش قرار داشت با تمام قدرت داینامومتر را در دست فشار داد که این عمل 3 بار تکرار شد که بین هر بار 5 دقیقه استراحت می‌کردند و بالاترین رکورد که بهترین رکورد بود ثبت و عدد موردنظر نیز ثبت شد [19].

اندازه‌گیری انعطاف‌پذیری
 برای اندازه‌گیری انعطاف‌پذیری مچ دست از گونیامتر استفاده شد که در 4 زاویه آبداکشن، آداکشن حول محور ساجیتال یعنی انحراف به سمت زند زیرین و انحراف به سمت زند زبرین، پرونیشن و سوپینیشن حول محور ورتیکال یعنی چرخش به داخل و چرخش به خارج اندازه‌گیری شد. به آزمودنی گفته شد دست را به‌صورت خنثی قرار داده و حرکت پرونیشن و سوپینیشن را انجام دهد و با گونیامتر زاویه چرخش اندازه‌گیری شد. در مرحله بعد گونیامتر روی دستان آزمونگر نصب و چرخش به آبداکشن و اداکشن اندازه‌گیری شد [20]. ​​​​​​​

برنامه تمرینی
گروه آزمایش پروتکل تمرینات را به‌مدت 8 هفته و 2 روز در هفته انجام دادند. گروه کنترل در این مدت نیز به تمرینات باشگاهی روزانه خود می‌پرداختند. در ادامه توضیحات مربوط به هر پروتکل توضیح داده شده است.

برنامه ماساژ 
ازآنجاکه الیوت و همکاران [21] نشان دادند شروع دردهای عصب مدین از سر شانه نشأت می‌گیرد، ماساژ از سرشانه شروع شد و با تکنیک‌های سایشی از گردن و سرشانه به سمت بازو، آرنج و دست‌ها حرکت شد و از حرکات با قسمت ناکل دست روی ساعد و مچ دست و کف دست افراد استفاده و از فرد خواسته شد تا مچ دست خود را باز و بسته کند. در تحقیق حاضر نیز انجام حرکات ماساژ از سرشانه و گردن شروع و تا سر انگشتان دست در مسیر عصب انجام شد. توضیحات برنامه تمرینی ماساژ در جدول شماره 1 ارائه شده است.

برنامه تمرینات کششی و قدرتی
پروتکل تمرینی مورداستفاده در این مطالعه توسط پژوهشگر با نظارت پزشک نورولوژیست انجام شد. گروه آزمایش علاوه‌بر برنامه ماساژ، تمرینات منتخب اصلاحی [8] را با نظارت و زیر نظر متخصص حرکات اصلاحی به‌مدت 8 هفته و 2 جلسه در هفته انجام دادند و گروه کنترل با نظارت فقط تمرینات باشگاهی خود را انجام دادند. توضیحات برنامه تمرینی اصلاحی در جدول شماره 2 ارائه شده است.

تحلیل آماری
برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 26، از آزمون شاپیروویلک یرای بررسی نرمال بودن داده و برای مقایسه نتایج بین گروه آزمایش و کنترل از آزمون آماری کوواریانس استفاده شد. 

یافته‌ها
اطلاعات مربوط به مشخصات جمعیت‌شناختی گروه‌های کنترل و آزمایش در جدول شماره 3 ارائه شد.

همان‌طور که در جدول شماره 1 مشاهده می‌شود، نتایج آزمون تی مستقل نشان داد تفاوت معنی‌داری میان دو گروه ازنظر سن، قد، وزن، شاخص توده بدنی و سابقه ورزشی آن‌ها وجود ندارد (0/05<P) و دو گروه در تمام موارد فوق همگن به حساب می‌آیند.
در جدول شماره 4، نتایج آزمون آنالیز کوواریانس نشان داد پس از کنترل اثر پیش‌آزمون (کووریت)، در میزان کاهش درد نتایج معنی‌داری در بین گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل دیده شد، به‌گونه‌ای که باعث بهبودی در گروه کنترل شد.

همچنین در افزایش قدرت چنگ زدن و افزایش دامنه حرکتی پرونیشن، سوپینیشن، آبداکشن و آدداکشن مچ دست در پس آزمون بین دو گروه‌ کنترل و آزمایش اختلاف معنی‌داری وجود دارد. (0/05≥P)، به این صورت که نتایج متغیرهای مربوطه در گروه تمرینی به‌طور معنی‌داری باعث بهبودی در گروه آزمایش شد.  

بحث
هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تمرین منتخب اصلاحی و ماساژ بر وضعیت عملکردی کاراته‌کاران مبتلا به سندرم تونل کارپال بود. و براساس یافته‌های به‌دست‌آمده از تحلیل آماری بین گروهی، تفاوت معنی‌داری بین اختلاف میانگین نمره وضعیت عملکردی قبل و بعد از مداخله در گروه آزمایش دیده شد. تمرینات کششی و قدرتی با  ترکیب ماساژ با تأثیراتی که بر ساختار آناتومیکی مچ دست ایجاد می‌کند، موجب افزایش قدرت و دامنه حرکتی می‌شود؛ کاهش درد مچ دست را تسهیل و لغزش تاندون و عصب ایجاد می‌کند و باعث کشش در تاندون‌ها بافت‌های نرم مفصل مچ دست می‌شود. درنتیجه فعالیت‌های ورزشی کاراته را بهتر می‌کند [18]. معمولاً پس از مدتی که فرد عضو یا اندام خود را حرکت ندهد، اولین بافتی که دچار تغییر می‌شود، پوست و فاشیای اطراف بدن است. تمرینات کششی و قدرتی همراه با ماساژ موجب برطرف شدن سختی و سفت شدن پوست یا فاشیای اطراف مچ دست و همچنین باعث بهبود خاصیت ارتجاعی عضله می‌شود. درنتیجه حرکات و فعالیت ورزشی را راحت‌تر می‌کند [22]. همچنین حرکات و تمرین درمانی موجب تحریک حس عمقی عضلات مفصل مچ دست و افزایش کنترل حرکت شده و در افزایش عملکرد حرکتی را به دنبال دارد [10]. 
در نوروپاتی‌هایی‌ که با گیرافتادگی عصب ازجمله سندرم تونل کارپال همراه می‌باشند، حرکت طولی محیطی محدود می‌شود. به نظر می‌رسد استفاده از تکنیک‌های تمرین‌درمانی در بازگرداندن حرکت طولی محدودشده عصب مفید باشد [23]. 
همسو با مطالعه حاضر، مطالعه‌ای بارداک و همکاران انجام دادند که به بررسی تأثیر تمرینات لغزشی تاندون و عصب همراه با درمان محافظه‌کارانه بر روی وضعیت عملکردی پرداخت. این مطالعه بر روی سه گروه انجام شد. گروه اول درمان محافظه‌کارانه، گروه دوم درمان محافظه‌کارانه و تمرینات لغزشی و گروه سوم تمرینات لغزشی را دریافت کردند. پس از انجام مداخلات، بهبودی معنی‌داری ازنظر وضعیت عملکردی در هر سه گروه مشاهده شد، اگرچه بهبودی بیماران در گروه اول و دوم به‌صورت معنی‌داری بالاتر از گروه سوم بود [24].
 نتایج این پژوهش با مطالعه بورک و همکاران [11] و همچنین مطالعه بهرامی و همکاران [12] نیز مشابه بود که در این دو مطالعه تأثیر تمرین‌درمانی بر وضعیت عملکردی بیماران مبتلا به سندرم تونل کارپال خفیف و متوسط سنجیده شد که نشان دادند تمرین درمانی تأثیر مطلوبی بر روی وضعیت عملکردی این بیماران ایجاد می‌کند. 
در مطالعه‌ای که اشمید و همکاران بر روی دو گروه 10 نفره بیمار دارای سندرم تونل کارپال انجام دادند، گروه اول اسپلینت و گروه دوم تمرین درمانی دریافت کردند. نتایج این مطالعه نشان داد بهبودی مختصری ازنظر عملکرد در هر دو گروه دیده شد اما تفاوت آماری معنی‌داری بین دو گروه مشخص نشد. یکی از علل احتمالی که می‌تواند مغایرت با مطالعه حاضر را توجیه کند مدت‌زمان مربوطه به مداخله است که تنها محدود به 1 هفته بوده است [13].

 نتیجه‌گیری
سندرم تونل کارپال عارضه‌ای شایع در ناحیه دست، مچ و انگشتان می‌باشد. دست با داشتن عملکرد و ظاهری مناسب، با تسهیل در انجام فعالیت‌های ورزشی خصوصاً درکاراته‌کاران باعث ارتقاء عملکرد در حیطه سلامت می‌شود. بنابراین در صورت ناتوانی این عضو، بار روانی و اقتصادی زیادی به فرد تحمیل می‌شود. به همین دلیل مراقبت از دست آسیب‌دیده ضروری می‌باشد. در پی این اهمیت، تدوین یک برنامه درمانی مشخص برای بهبود وضعیت عملکردی و سایر علائم این سندرم امری ضروری است. در اولین قدم شناخت درست علائم سندرم، شناخت نوع تمرینات و نوع ماساژ و تأثیر آن‌ها و سپس طراحی یک برنامه درمانی مناسب مطرح می‌شود. مطابق یافته‌ها و با رجوع به معیارهای ورود این مطالعه، تمرینات کششی و قدرتی با ترکیب ماساژ می‌تواند باعث بهبود وضعیت عملکردی شود. احتمالاً این پیشرفت می‌تواند به بهبود عملکرد این بیماران در فعالیت ورزش کاراته و حتی ارتقا درزمینه قهرمانی منجر شود. می‌توان با استناد بر این نتایج و معیارهای ورود این مطالعه ادعا کرد که احتمالاً تمرین قدرتی و کششی و ماساژ که روشی آسان، کم هزینه و غیرتهاجمی است، می‌تواند به‌عنوان یک برنامه درمانی مؤثر جهت پیشبرد اهداف بهبود علائم کاراته‌کاران مبتلا به سندرم تونل کارپال در باشگاه‌ها و کلینیک‌ها استفاده شود.
 ازجمله محدودیت‌های تحقیق حاضر به‌دلیل اینکه زمان انجام پژوهش بیماری کرونا هم شایع بود، بیمار شدن ناگهانی نمونه‌ها انجام تحقیق را با مشکل مواجه می‌کرد. به همین منظور از تعداد نمونه‌های کمتری برای انجام تحقیق استفاده شد. ازجمله مشکلات دیگر جنسیت نمونه‌ها بود که گاهاً با مشکل توسط خانواده‌های افراد و محدودیت حضور آن‌ها مواجه بودیم. عدم مشارکت برخی از بیماران برای انجام تمرینات و خصوصاً ماساژ به‌دلیل منع حجاب و وقت گیر بودن نیز می‌توان اشاره کرد. 
باتوجه‌به نتایج مطالعه حاضر پیشنهاد می‌شود پژوهش‌های آینده با تمرکز بر استفاده از تمرینات اصلاحی با ترکیب مقاومتی بر مشت کردن و چرخش‌های مچ دست در اجرای تکنیک‌های دست در کاراته‌کاران انجام شود. بنابراین پیشنهاد می‌شود، تحقیقاتی در زمینه بررسی تأثیرات تمرین و ماساژ بر ناتوانی های عملکردی مچ دست کاراته‌کاران صورت گیرد. ازآنجاکه کاراته‌کاران کومیته به‌‌علت گرفتن گارد در زمان مبارزه و تمرین گاهاً سر را به جلو می‌آورند پیشنهاد می‌شود درمورد سندرم اندام فوقانی و ناهنجاری‌هایی از جمله سر به جلو، کایفوز و شانه گرد نیز تحقیق شود.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
در اجرای پژوهش ملاحظات اخلاقی مطابق با دستورالعمل کمیته اخلاق پژوهشگاه تربیت بدنی در نظر گرفته شده و کد اخلاق به شماره (IR.SSRC.REC.1402.014) دریافت شده است.

حامی مالی
این مقاله بخشی از پایان‌نامه دکتری آسیب‌شناسی و حرکات اصلاحی دانشگاه علوم ورزشی پردیس کیش دانشگاه تهران می‌باشد که هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان تأمین‌کننده مالی در بخش‌های عمومی و دولتی، تجاری، غیرانتفاعی دانشگاه یا مرکز تحقیقات دریافت نشده است.

مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در آماده‌سازی این مقاله مشارکت یکسان داشتند. 

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد. 

تشکر و قدردانی
نویسندگان این مقاله از کاراته‌کاران شرکت‌کننده و کلیه دست‌اندرکاران تحقیق و همچنین از زحمات بی‌شائبه خانم دکتر حسینی که در این تحقیق همراه بودند تشکر و قدردانی می‌کنند.

References

1. Skandalakis JE, Skandalakis PN, Skandalakis LJ. Surgical anatomy and technique: A pocket manual. Berlin: Springer; 2000. [DOI:10.1007/978-1-4615-7993-9]
2. Wertsch JJ, Melvin J. Median nerve anatomy and entrapment syndromes: A review. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 1982; 63(12):623-7. [PMID]
3. Uchiyama S, Itsubo T, Nakamura K, Kato H, Yasutomi T, Momose T. Current concepts of carpal tunnel syndrome: Pathophysiology, treatment, and evaluation. Journal of Orthopaedic Science. 2010; 15(1):1-13. [DOI:10.1007/s00776-009-1416-x] [PMID]
4. Werner RA, Andary M. Carpal tunnel syndrome: Pathophysiology and clinical neurophysiology. Clinical Neurophysiology. 2002; 113(9):1373-81. [DOI:10.1016/S1388-2457(02)00169-4] [PMID]
5. Kamayestani A. [Investigation of common sports injury rate among male karatekas of Azarbaijan Sharghi (Persian)] [BSc Thesis]. Tabriz: University of Tabriz; 2005.[Link]
6. Salesi M. [Type , rate and etiology of Karate injuries (Persian)]. Paper presented at: 5th National Congress of Sports Medicine. 2015.
7. Zainuddin Z, Newton M, Sacco P, Nosaka K. Effects of massage on delayed-onset muscle soreness, swelling, and recovery of muscle function. Journal of Athletic Training. 2005; 40(3):174-80. [PMID]
8. Hajihosseini E, Norasteh A, shamsi A, Daneshmandi H. [The comparison of effect of three programs of strengthening, stretching and comprehensive on upper crossed syndrome (Persian)]. Journal of Research in Rehabilitation Sciences. 2015; 11(1):51-61. [DOI:10.22122/jrrs.v11i1.2149]
9. Ng AWH, Griffith JF, Tsoi C, Fong RCW, Mak MCK, Tse WL, et al. Ultrasonography findings of the carpal tunnel after endoscopic carpal tunnel release for carpal tunnel syndrome. Korean Journal of Radiology. 2021; 22(7):1132-41. [DOI:10.3348/kjr.2020.1039] [PMID]
10. Röijezon U, Clark NC, Treleaven J. Proprioception in musculoskeletal rehabilitation. Part 1: Basic science and principles of assessment and clinical interventions. Manual 2015; 20(3):368-77. [DOI:10.1016/j.math.2015.01.008] [PMID]
11. Burke J, Buchberger DJ, Carey-Loghmani MT, Dougherty PE, Greco DS, Dishman JD. A pilot study comparing two manual therapy interventions for carpal tunnel syndrome. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics. 2007; 30(1):50-61. [DOI:10.1016/j.jmpt.2006.11.014] [PMID]
12. Bahrami MH, Raygani SM, Baghbani M, Barzegari BM. The role of nerve and tendon gliding exercises in the conservative treatment of carpal tunnel syndrome. Journal of Medical Council of Islamic Republic of Iran. 2006; 24(1):5-12.[Link]
13. Schmid AB, Elliott JM, Strudwick MW, Little M, Coppieters MW. Effect of splinting and exercise on intraneural edema of the median nerve in carpal tunnel syndrome-An MRI study to reveal therapeutic mechanisms. Journal of Orthopaedic Research. 2012; 30(8):1343-50. [DOI:10.1002/jor.22064] [PMID]
14. Sardana V, Ojha P. Carpal tunnel syndrome: Current review. International Journal of Medical Research Professionals. 2016; 2(1):8-14. [Link]
15. Hamblen DL, Simpson H. Adams's Outline of Orthopaedics [14 ed.]. Amsterdam : Elsevier Health Sciences; 2009. [Link]
16. Afshin Majd S, Poorfarzam S, Mehdi Barzi D, Moghadamnia M. [Comparison of surgical treatment with splinting in treating carpal tunnel syndrome (Persian)]. Iranian Journal of Orthopedic Surgery. 2020; 11(1):26-31. [DOI:10.22034/ijos.2020.121086]
17. Moghaddasi A, Abbasi Dareh Bidi M, Roshani S. [The effect of 8-week rehabilitation program on pain reduction with carpal tunnel syndrome (Persian)]. Middle Eastern Journal of Disability Studies.; 2013; 3(2):43-53. [Link]
18. Horng YS, Hsieh SF, Tu YK, Lin MC, Horng YS, Wang JD. The comparative effectiveness of tendon and nerve gliding exercises in patients with carpal tunnel syndrome: A randomized trial. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation. 2011; 90(6):435-42. [DOI:10.1097/PHM.0b013e318214eaaf] [PMID]
19. Piazzini DB, Aprile I, Ferrara PE, Bertolini C, Tonali P, Maggi L, et al. A systematic review of conservative treatment of carpal tunnel syndrome. Clinical rehabilitation. 2007; 21(4):299-314. [DOI:10.1177/0269215507077294] [PMID]
20. Ren YM, Wang XS, Wei ZJ, Fan BY, Lin W, Zhou XH, et al. Efficacy, safety, and cost of surgical versus nonsurgical treatment for carpal tunnel syndrome: A systematic review and meta-analysis. Medicine. 2016; 95(40):e4857. [DOI:10.1097/MD.0000000000004857] [PMID]
21. Elliott R, Burkett B. Massage therapy as an effective treatment for carpal tunnel syndrome. Journal of bodywork and movement therapies. 2013; 17(3):332-8. [DOI:10.1016/j.jbmt.2012.12.003] [PMID]
22. Dandy DJ, Edwards DJ. Essential orthopaedics and trauma E-Book. Edinburgh: Elsevier Health Sciences; 2009.[Link]
23. Hough AD, Moore AP, Jones MP. Reduced longitudinal excursion of the median nerve in carpal tunnel syndrome. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2007; 88(5):569-76. [DOI:10.1016/j.apmr.2007.02.015] [PMID]
24. Bardak AN, Alp M, Erhan B, Paker N, Kaya B, Onal AE. Evaluation of the clinical efficacy of conservative treatment in the management of carpal tunnel Advances in Therapy. 2009; 26(1):107-16. [DOI:10.1007/s12325-008-0134-7] [PMID]